1e jaargang no. 2 – april 1970

De gemeenteraad heeft 18 februari 1970 besloten het wapen van de opgeheven gemeente Goes te gaan voeren als wapen van het nieuwe Goes. Binnen niet al te lange tijd wordt de Koninklijke goedkeuring verwacht. Het wapen wordt in heraldische termen als volgt beschreven: “Gevierendeeld; I en VI schuinrechts spitsgeruit van zilver en azuur (=blauw); II en III opnieuw gevierendeeld met in a en d in goud een klimmende leeuw van sabel (=zwart), getongd en genageld van keel (=rood) en in b en c in goud een klimmende leeuw van keel getongd en genageld van azuur; een schildvoet van sabel met een gans van zilver gebekt en gepoot van keel.” Hoe oud is dit wapen en waar komt het vandaan? Na de verlening van de stadsrechten te Goes, circa 1400, iets dat Goes te danken heeft aan Albrecht, hertog van Beieren, graaf van Holland, kreeg Goes waarschijnlijk ook van hem het recht haar wapen te voeren.

Dit wapen was samengesteld uit drie verschillende wapens: als oudste, het wapen van Holland (de rode leeuw), daarna kwam het wapen van Henegouwen erbij (de zwarte leeuw) en tenslotte, toen de hertogen van Beieren graven van Holland werden, kwam het wapen van Beieren (de blauwe ruiten) er ook nog bij. Om verwarring te voorkomen werd de gans, ook al vanouds het zinnebeeld van Goes, in de schildvoet geplaatst. Op die manier kon iedereen zien dat men of met de graaf óf met de stad Goes te doen had. De oudste afbeelding van het wapen vinden we terug op het eerste stadszegelstempel van Goes. Dit zilveren stempel, ook uit de jaren rond 1400, is nog steeds aanwezig en wordt geëxposeerd in het museum voor Zuid- en Noord-Beveland te Goes. Van dit stempel is het oudst bekende zegel aanwezig in het Algemeen Rijksarchief in Den Haag. Het hangt daar aan een perkamenten strookje onder een charter of oorkonde uit 1416. Goes heeft in de loop der eeuwen driemaal een ander wapen gehad. In de patriottentijd werd alles uit het wapen gegooid behalve de gans. De Franse tijd bracht eerst als eenheidswapen voor alle Nederlandse steden het wapen van het koninkrijk Holland, na de inlijving bij Frankrijk moest dit plaatsmaken voor de Franse adelaar. Na de vestiging van het Koninkrijk der Nederlanden kreeg Goes zijn oude wapen weer terug. 

L.J. Abelmann

(archivaris)