Caspar Berse (1515-1553), missionaris

In Goes werd in 1919 de rooms-katholieke middenstandsvereniging Caspar Berse opgericht. Begin jaren vijftig werd aan de Bergweg in Goes een rooms-katholieke lagere school geopend met dezelfde naam. De bekende missionaris Caspar, ook wel Gaspar, Berse kwam uit Goes.

Tekening van Caspar Berse met onderaan de tekst "P. Gaspar Berse. S.J."
Gaspar Berse, afbeelding uit: Gaspar Berse of de Nederlandsche Franciscus Xaverius, eene bijdrage tot de geschiedenis der sociëteit van Jezus in Indië van 1546-1553, door W.v.N.s.j. Rotterdam 1870.

Geboortehuis

Caspar Berse werd in 1515 geboren, vermoedelijk in het huis De Baerse, genoemd naar een scheepstype.

Foto uit 1952 van de Caspar Berseschool aan de Bergweg, nu de Bisschop Ernstschool
De Caspar Berseschool in 1952

Zijn ongebruikelijke voornaam verwijst mogelijk naar het huis De Drie Koningen op de hoek van de Bierkade; Caspar heette één van dit drietal.

Zwart-wit foto van het huis aan de Grote Kade 44
Huis De Baerse aan Grote Kade 44 in 1976. Foto J.M. Bitter

Na een studie in Leuven meldde hij zich bij het leger van de Franse koning Frans I, waaruit hij in 1538 vertrok voor een kluizenaarsbestaan in Catalonië. In 1546 ging hij bij de nieuwe Jezuïetenorde, waarna hij in 1548 naar Goa in India werd gezonden. Hier bouwde hij tot 1553 het St. Pauls College van de Jezuïeten op. In de tussentijd verbleef hij ook nog enige tijd op het eiland Hormoes in de Perzische Golf. Berse stond in 1553 klaar om vanuit Goa opnieuw te worden uitgezonden, nu naar Ethiopië, maar overleed.

Uit het werk van Berse is het huidige Xavier Centre of Historical Research (XCHR) in Goa voortgekomen, genoemd naar de superieur van Caspar en stichter van de orde Franciscus Xavier. Het instituut doet onderzoek naar geschiedenis en cultureel erfgoed in India, met de nadruk op hedendaagse cultuur en sociale thema’s in Goa.
December 2017

Foto van het huis De Drie Koningen
Het huis De Drie Koningen in 1980. Foto J.M. Bitter.

Artikel over Gaspar Berse

In juni 2018 verscheen het artikel 'Van Goes tot Goa. De Goesenaar Gaspar Berse (1515-1553) in het Oosten' door Peter Eldering in Indische Letteren, Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde. U kunt dit artikel hieronder downloaden.

Foto van de beelden van de Drie Koningen
De beelden van de Drie Koningen anno nu. Foto GAwvm