Historische percelen Zuid- en Noord-Beveland - Lo Jansen
Na zijn project Digitale kadasterkaart Stad Goes van 1832 heeft Lo Jansen zich nu aan een nóg groter karwei gezet. Een uniek project, dat straks een belangrijke bron kan worden voor bijvoorbeeld genealogisch, historisch, demografisch, geografisch en sociologisch onderzoek.
Door de tijd wandelen
De werktitel is 'Historische percelen Zuid- en Noord-Beveland'. Het wordt een digitale kaart waarop je als het ware vanaf 1832 in de tijd door de Bevelanden kunt 'wandelen', waarbij je precies ziet waar huizen en aanbouwen stonden in een bepaald jaar en wie de eigenaars waren. Voor het jaar 1832 had hij dat in zijn vorige project al gedaan voor de kernen van de gemeente Goes, nu komt daar de rest van de Bevelanden bij en bovendien de jaren na 1832 tot 1940.
Het is jammer dat je niet weet hoe de gevels van al die huizen eruitzagen, zegt hij, anders had je écht kunnen zien hoe het eruitzag vroeger. Het blijft bij contouren. Maar wel ingevulde contouren. Je kunt bijvoorbeeld zien waar moestuinen lagen, mestputten, dijken, boomgaarden, kerkhoven, plantsoenen, gebouwen etcetera, zoals in de legenda te zien is.
De legenda hoort bij een grote kaart die Lo Janssen maakte als uitgangspunt van het project. Deze kaart laat de situatie zien van de Bevelanden bij de aanvang van het kadaster per 1 oktober 1832. Hij heeft er grote prints van laten maken, van ruim twee bij anderhalve meter. Een hangt in de studiezaal van het Gemeentearchief Goes. In zijn huis hangt er ook een en ook nog een in de hal bij zijn appartement.
De buren staan er weleens bij te kijken natuurlijk, iedereen vindt dat leuk.
Eerst Noord-Beveland
Hoe gaat hij te werk? Hij is begonnen met Noord-Beveland, omdat dat iets overzichtelijker is dan Zuid-Beveland, waar sprake is van nieuwe kanalen en veel nieuwe wegen. Hij heeft de kaarten voor Colijnsplaat inmiddels gemaakt tot 1910. Nu zet hij het tekenwerk even stop en is hij begonnen aan het invoeren van de gegevens over de eigenaren van panden, die hij uit notariële archieven en bevolkingsregisters haalt. Adressen en bewoners zijn te vinden in de bevolkingsregisters. Voor precieze data en bijzonderheden raadpleegt hij uit de notariële archieven vooral koopaktes en aktes bij een boedelscheiding.
In de leggers bij de kadasterkaarten zijn ook gegevens van eigenaren te vinden, die gebruikt hij ook. Dit is dan meteen een extra controle boven op de gegevens uit de archieven.
Op het linkerscherm een van de kadastrale leggers van Colijnsplaat, waaruit Lo Jansen gegevens overneemt en op het rechterscherm een door hem ingetekende kaart.
Obstakels
Er zijn wel wat obstakels. De openbaarheid van bepaalde archieven is er een. Daardoor kan hij niet werken tot de periode van nu. En de ruilverkavelingen. Op de Bevelanden begonnen die begin jaren zestig. Na een verkaveling is er geen binding meer met de percelen. Het Kadaster begint dan ook opnieuw te nummeren.
45.000 kaarten
Voor het maken van de kaarten gebruikt hij een vectorprogramma met een coördinatenstelsel. Het nulpunt ligt in Parijs, van daaruit wordt alles gemeten. Bijvoorbeeld een punt ligt op zoveel meter ten noordwesten van het nulpunt, wat met coördinaten wordt aangegeven. De kaarten die hij als input gebruikt, komen van het Kadaster. Lo Jansen is abonnee van de Kadasterviewer en was betrokken bij de stichting Kadastrale Atlas Zeeland.
Bij veranderingen, zoals aanbouwen, werd een kaart van de nieuwe situatie gemaakt. Die kaart legt hij op de oude. Het is veel werk. Hij is al gauw een hele morgen bezig om drie percelen te tekenen. Als hij straks klaar is, zullen er zo'n 45.000 kaarten in het programma zitten.
Zeven dagen per week
Elke week is hij een ochtend bij het Gemeentearchief Noord-Beveland, om gegevens te verzamelen. Het tekenen en invoeren doet hij thuis. Tussendoor, voor de afwisseling, is hij een dagdeel in de week bij het Gemeentearchief Borsele, waar hij alvast notariële aktes fotografeert. En bij het Zeeuws Archief is hij ook minimaal een dagdeel in de week, daar haalt hij de gegevens van de gemeente Reimerswaal. Hij werkt er zeven dagen per week aan, toch wel zo'n tien à twaalf dagdelen. Alleen 's avonds niet, want het karwei vergt een grote concentratie, en die is dan wat minder.
Databases
Van 1969 tot 2006 werkte Lo Jansen bij Haringman Betonwaren BV, waar hij vanuit de administratie en de verkoop doorgroeide tot directeur. Het gehele digitaliseringsproces heeft hij meegemaakt. In het begin werd er met een Olivetti-machine op ponskaarten gewerkt.
Hij heeft interesse in databases. Naast zijn werk begon hij in zijn vrije tijd mensen te helpen met databases. Zoals voormalig archiefinspecteur en vrijwilliger Gemeentearchief Otto Hoogerhuis voor zijn proefschrift. Via hem werd Lo Jansen ook vrijwilliger bij het Gemeentearchief, vijftien jaar geleden.
Over tien jaar klaar
Als hij Noord-Beveland helemaal af heeft, gaat hij eerst de gemeente Goes doen. En als hij alle Bevelandse gemeenten ingevoerd heeft, komt er waarschijnlijk een speciale website om de kaarten te presenteren.
Wanneer zal het werk klaar zijn? "Over een jaar of tien. Ik had er eigenlijk vijftig jaar terug aan moeten beginnen," lacht hij. Want eigenlijk zou hij de jaren vóór 1832 ook willen doen. Maar het probleem is dan dat er slechts hier en daar een kaart is.
Dit interview is afgenomen in 2018.
